TERMINOLOGIJA
U ovom delu prezentacije
bavićemo se osnovnim pojmovima o drogama, kao i žargonskim (uličnim
– eng. “Street terms”) nazivima pojmova u vezi narkomanije i
pojedinih vrsta droga, odnosno narkomanskim slengom.
Reč “droga” potiče od
francuske reči “drogue” što znači lekarija, nepreradjen lek,
farbarska roba, tj. u širem značenju “sirovi ili napola preparirani
proizvodi, životinjskog ili mineralnog porekla, koji služe za
lekove, kozmetičke ili tehničke potrebe”. Očigledno je da ovako
definisana droga ima veoma malo veze sa onim što se u svakodnevnom
životu podrazumeva. Medjutim, kada imenici droga, dodamo pridev
“opojna”, dobijamo pojam “opojna droga” koji ima sasvim drugo
značenje. Zakon o proizvodnji i prometu opojnih droga pod tim
podrazumeva supstancu prirodnog ili sintetičkog porekla čijom se
upotrebom mogu stvoriti stanja zavisnosti koja mogu da izazovu
oštećenja zdravlja ili da na neki drugi način ugroze ljudski
integritet u fizičkom, psihičkom ili socijalnom smislu.
Vremenom ovaj pojam se
sve više ograničavao u govornom i u naučnom jeziku, pa se pod njim
podrazumevaju ne samo opojne droge, već i neke druge supstance
sintetičkog porekla koje deluju na centralni nervni sistem. Danas je
ova reč uobičajena u mnogim svetskim jezicima, pa i u našem, čak je
od nje izveden i glagol “drogirati se”.
ŽARGONSKI (ULIČNI) NAZIVI POJMOVA U VEZI NARKOMANIJE I VRSTA
DROGA
Narkomanski sleng igra
značajnu ulogu i u procesu identifikacije sa narkomanskom
subkulturom i kao neka vrsta propusnice, ili znak za raspoznavanje u
grupi narkomana. Budući narkoman, istovremeno sa započinjanjem
uzimanja droge, prihvata i narkomanski sleng, a narkomanski sleng
postaje njegov čuvar. Narkomanski sleng je pogodan za razgovor pred
nepoželjnim osobama, i obezbedjuje konspirativnost u svim vrstama
komunikacija, naročito u telefonskim razgovorima.
Pravila slenga se
primenjuju i u narkomanskom slengu. Neka od primenjenih pravila su:
tajnovitost (na primer: belo je kokain), dvostruka igra (imaš li
vespu – vespa je vesparasketa/sredstvo za uspavljivanje),
asocijativnost (), pežorativnost (poštar je kengur), nadrealistički
spojevi (“šlogirani kaktus” ili “kisela glava”), besmislenost
(“silovanje iz nehata”), zvučnost (“džidžibudžiti”), slikovitost
(“crnjak” – jak opijum), kontast (“strašan” ili “krvav” je
divan).
Poznavanje slenga može
pomoći i deci i roditeljima, kao i drugim zainteresovanim osobama u
cilju otkrivanja i identifikacije narkomana ili preprodavca droge,
kao i prilikom ostvarivanja uvida u ponašanje dece ili ljudi.
ŽARGONSKI (ULIČNI) NAZIVI VRSTA DROGA:
-
Marihuana – Haš, trava, vutra, meri džejn, meriš, gras,
doza, biljka, ganja, korov;
-
Amfetamin – Spid, amfi, srca, crna lepotica, podizači,
energetske pilule, zvezda;
-
Metamfetamin – Met, krank, kristal, vatra, kripto, beli
krst, led, odnosno ajs;
-
Ekstazi – MDMA, XTC, X, Adam, Eva, ljubavna droga, kolač,
pilulica;
-
Kokain – Koka, sneg, koks, medeni nos, dama, belo, snežna
ptica, pahuljica;
-
Krek kokain – Stena, kamen, bejzbol, duboko, Bi Džis (od
eng. BJs);
-
Heroin – Konjina, žuto, paja, otpadak, so, cmok, dlakavi,
šećer, ha, radost;
-
Morfijum – Makica, ujka, hokus, sanjalica, tab, gospodjica
Ema;
-
Hašiš – Haki, staf, šit, džoint (duvan i hašiš), tiš;
čistak (hašiš za pušenje u luli);
-
LSD – Kiselina, mini kuglica, šećerna kocka, trip, bure,
žaba, mesec;
ŽARGONSKI (ULIČNI) NAZIVI IZ NARKOMANSKOG SLENGA:
-
Dobra roba – naziv za čistu drogu;
-
Duvati – pušiti marihuanu i hašiš, ili udisati pare lepka;
-
Fiks – droga koja se unosi u organizam putem injekcije
(najčešće opijum/heroin);
-
Fiksati se – uzimati drogu injekcionim putem;
-
Snifovati – uzimati drogu putem ušmrkavnja (kokain,
heroin);
-
Izdilati gudru – prodati drogu;
-
Lutka – pola grama heroina;
-
Mić – jedan gram heroina;
-
Diler – prodavac droge;
-
Dauns – umirujuća sredstva, za “spuštanje”;
-
Panj – paketić droge;
-
Paip – lula;
-
Na igli – uzimati drogu injekcionim putem;
-
Fleš – kratkotrajno stanje fascinacije izazvano drogom;
-
Hai – stanje povišenog raspoloženja;
-
Prefurati – prevelika doza nekog leka ili droge;
-
Overiti se – predozirati se, uzeti preveliku količinu
droge;
-
Zikra (u zikri) – biti u krizi;
-
Trip – imaginarno putovanje pod dejstvom halucinogenih
supstanci;
-
Džanki – težak zavisnik;
-
Dupljak – čovek sa dva lica: kriminalac i narkoman;
-
Drukara (druker, pevač) – čovek ili narkoman koji potkazuje
policiji;
-
Mardelj – zatvor;
-
Navlaka – postati zavistan, stvaranje zavisnosti;
-
Usetka, banka – 10 grama droge;
-
Petarda – 5 grama droge;
Postoji mnogo više naziva
pojmova iz narkomanskog slenga koje nismo objavili zbog limita
prostora internet prezentacije. Pored navedenih, postoje i drugi
nazivi za odredjene vrste droga ili pojmove, koji se koriste u
lokalnom žargonu u zavisnosti od područja ili jezika kojim se
uživalac služi.
Ukoliko želite dodatne
informacije i podatke, ili ukoliko želite da nam pomognete u
proširenju podataka na ovoj stranici u cilju boljeg javnog
informisanja, molimo vas da nas kontaktirate preko e-mail adrese:
info@stopdrogama.org.
Napomena:
Podaci o terminologiji i narkomanskom slengu preuzeti su iz
knjiga “Kriminalistika taktika II” autora Prof. Dr Krivokapić
Vladimira i Prof. Dr Ostoje Krstića, “Kriminalistika tehnika”
autora Prof. Dr Radojice Maksimovića i “Droga i ljudsko
ponašanje”, autora Prof. Dr Stevana P. Petrovića.
|